sexta-feira, 15 de junho de 2012

Matrizes

Eu lembro as tardes louras caindo nos seus olhos azuis,
E quando a noite chegava nossas mãos se afastavam lentamente como um elástico sendo tencionado.
Eu nunca adormeci nos seus braços, mas, muitas vezes, nós sonhamos juntos sonhos eternos.
Quando o elástico se rompeu senti os jardins secarem em minhas mãos.
Eu não consegui conservar nenhuma flor em nenhum vaso, mas eu tenho os gestos, as palavras, os lábios rosados guardados como pétalas na alma.
Ontem choveu e eu ainda vi a chuva escorrendo pelos seus cabelos.
Agora eu preciso soltar as suas mãos que a noite se aproxima.

Lembrança azul
Eu lembro as tardes louras caindo nos seus olhos azuis,
E quando a noite chegava nossas mãos se afastavam lentamente como um elástico sendo tencionado.
Eu nunca adormeci nos seus braços, mas, muitas vezes, nós sonhamos juntos sonhos eternos.
Quando o elástico se rompeu senti os jardins secarem em minhas mãos.
Eu não consegui conservar nenhuma flor em nenhum vaso, mas eu tenho os gestos, as palavras, os lábios rosados guardados como pétalas na alma.
Ontem choveu e eu ainda vi a chuva escorrendo pelos seus cabelos.
Agora eu preciso soltar as suas mãos que a noite se aproxima.

J.L.L

Jorge. Este é o texto do Exemplo

quarta-feira, 13 de junho de 2012

MATEMÁTICA

Caderno de estudante

Progressões Geométricas (P.G)

É uma sequência de números reais onde cada termo, a partir do segundo, é igual ao anterior multiplicado por uma constante (chamada razão).
 
P.G. (a1, a2, a3, a4, ..., an, ...)
   
a 2 = a1 ∗ q
 

Cálculo do termo geral da P.G.

 
a n = a1 ∗ qn − 1
   
Onde:
   
an = termo qualquer
   
n = número de termos
   
a1 = primeiro termo
   
q = razão
   
Exemplos:   
1)            
2)           
3)           
4)   
   
Exercícios de exemplificação

  1. 1) Calcule o sexto termo da   PG (3, 6, 12, ...)
    Dados;       a6 = ?      a1 = 3      q = 6 ÷ 3 = 2
    • a6 = a1 ∗ q5     →     a6 = 3 ∗ 25     →     a6 = 3 ∗ 32     →     a6 = 96

     
  2. 2) Determine o 1° termo de uma PG em que a4 = 40   e   q = 2 Dados:       a1 = ?       a4 = 40     q = 2
    • a4 = a1 ∗ q 3     →     40 = a1 ∗ 23     →
      40 = a1 ∗ 8     →     a1 = 40 ÷ 8     →     a1 = 5

  3.  
  4. 3) Numa PG, temos a5 = 64 e a1 = 4. Deternime a razão e escreva a PG.
    Dados:       a5 = 64       a1 = 4     q = ?
    • a5 = a1 ∗ q4     →    64 = 4 ∗ q4     →    
      64 ÷ 4 = q4     →     q4 = 16     →     q4 = 24    →
      4q4 = 424     →     q = ± 2

      Se q = 2   →  PG = (4, 8, 16, 32, 64,...)
      Se q = − 2   →   PG = (4, −8, 16, −32, 64, ...)

     
  5. 4) Quantos termos possui a PG onde a1 = 6, an = 384 e q = 2 Dados:       n = ?       a1 = 6       an = 384       q = 2
    • an = a1 ∗ qn − 1     →     384 = 6 ∗ 2n − 1     →     384 ÷ 6 = 2n − 1     →     64 = 2n − 1   (decompondo o 64, vem):   →   26 = 2 n − 2   (então elina-se as bases e trabalha-se com os expoentes)   →   6 = n − 1     →     6 + 1 = n     →     n = 7

     
  6. 5) Calcular a razão e o primeiro termo de uma PG onde a5= 32 e a8 = 256.
    Dados       q = ?       a1 ?       a5 = 32       a8 = 256
    Solução:     Associando {a5 , a6, a7, a8}
                                          {a1, a2, a3, a4} vem,
    • a4 = a1q3     →     256 = 32 ∗ q3     →     256 ÷ 32 = q3     →     8 =q3     →     23 = q3     →     323 = 3q3     →    
      q = 2
      • Continuando    →    a5 = a1 ∗ q 4     →   32 = a1 ∗ 24     →     32 = a1 ∗ 16     →      32 ÷ 16 = a 1     →    a1 = 2


       
  7. Calcular o décimo termo da PG (1 ⁄ 8,   1 ⁄ 4,   1 ⁄ 2, ...)
    Dados     a10 = ?     a1 = 1 ⁄ 8
    • a2 = a1 ∗ q     →     a2 ÷ a1 = q     →     q = 1 ⁄ 4 ÷ 1 ⁄ 8     →     q = 1 ⁄ 4 ∗ 8 ⁄ 1     →    
      q = 2
      • a10 = a1 ∗ q9     →     a10 = 1 ⁄ 8 ∗ 29     →     a10 = 1 ⁄ 8 ∗ 512     →     a10 = 512 ÷ 8     →     a10 = 64

       
  8. Calcule o sétimo termo da PG (5, 10, 20, ...)
    Dados     a7 = ?     a1 = 5     q = 10 ÷ 5 = 2
    • a7 = a1 ∗ q6     →     a7 = 5 ∗ 26     →     a7 = 5 ∗ 64     →     a7 = 320

       
  9. Determine o oitavo termo da PG (-3, 6, -12, ...).
    Dados     a8 = ?     a1 = −3     q = 6 ÷ −3 = −2
    • a8 = a1 ∗ q7     →     a8 = − 3 ∗ (− 2)7 (base negativa é obrigado usar parenteses)     →     a8 = −3 ∗ − 128     →     a8 = 384

       
  10. Determine o nono termo da PG (1 ⁄ 64, 1 ⁄ 32, 1 ⁄ 16,...)
    Dados     a9 = ?     a1 = 1 ⁄ 64     q = 1 ⁄ 32 ÷ 1 ⁄ 64
                                                       q = 1 ⁄ 32 ∗ 64 ⁄ 1
                                                       q = 64 ÷ 32
                                                       q = 2
    • a9 = a1 ∗ q8     →     a9 = 1 ⁄ 64 ∗ 28     →     a9 = 1 ⁄ 64 ∗ 256 ⁄ 1     →     a9 = 256 ÷ 64     →     a9 = 4

       
  11. Na PG onde a5 = 162 e q = −3, calcule a1 e a7
    Dados     a5 = 162     q = − 3     a1 = ?     a7 = ?
    • a5 = a1 ∗ q4    →    162 = a1 ∗ (−3)4     →     162 = a1 ∗ 81     →    
      162 ÷ 81 = a1     →     a1 = 2
      • a7 = a1 ∗q6     →     a7 = 2 ∗ (−3)6     →     a7 = 2 ∗ 729     →     a7 = 1458

       
  12. Numa PG de quatro termos, o primeiro termo é −4 e a razão é 3. Determine o último termo dessa PG.
    Dados     n = 4     a1 = − 4     q = 3     an = ? = a4
    • an = a1 ∗ q(n − 1)     →    a4 = − 4 ∗ 3(4 − 1)     →     a4 = −4 ∗ 33     →     a4 = −4 ∗ 27     → a4 = − 108

       
  13. Qual o sexto termo de uma Pg de razão igual a 1 ⁄ 2 e o primeiro termo igual a 4.
    Dados     a6= ?     q = 1 ⁄ 2     a1 = 4
    • a6 = a1 ∗ q5     →     a6 = 4 ∗ (1 ⁄ 2)5(Quando a razão for uma fração usa-se parênteses, pois ambos, numerador e denominador devem ser elevados à potência)     →    
      a6 = 4 ∗ 1 ÷ 32     →     a6 = 4 ÷ 32 (Simplificando, temos)    →     a6 = 1 ⁄ 8

       
  14. Calcule o primeiro termo e o terceiro termo de uma PG onde a6 = 1 ⁄ 9 e q = 1 ⁄ 3
    Dados     a1 = ?     a3 = ?     a6 = 1 ⁄ 9     q = 1 ⁄ 3
    • a6 = a1 ∗ q5     →     1 ⁄ 9 = a1 ∗ (1 ⁄ 3)5     →     1 ⁄ 9 = a1 ∗ (1 ⁄ 3)5     →    
      1 ⁄ 9 = a1 ∗ 1 ⁄ 243     →     1 ⁄ 9 ÷ 1 ⁄ 243 = a1     →     1 ⁄ 9 ∗ 243 ⁄ 1 = a1     →     243 ÷ 9 = a1     →     a1 = 27
      • a3 = a1 ∗ q2     →     a3 = 27 ∗ (1 ⁄ 3)2   →   a3 = 27 ⁄ 1 ∗ 1 ⁄9 →     a3 = 27 ÷ 9     →     a3 = 3

       
  15. Calcule a razão da PG, sabendo-se que a5 =405, a1 = 5 e escreva a progressão.
    Dados     q = ?     a5 = 405   a1 = 5
    • a5 = a1 ∗ q4    →     405 = 5 ∗ q4     →     405 ÷ 5 = q4     →     81 = q4 (Decompondo 81, vem):     →    
      q4 = 3 4     →     4√q4 = 4√3 4     →     q = ± 3
             
      Se q = + 3    P.G. (5, 15, 45, 135, 405,..)
      Se q = − 3    P.G. (5, −15, 45, −135, 405,..)

       
  16. Sabendo-se que a1 = 2 e a4 = 250, calcule a razão e escreva a PG.
    Dados     A1 = 2     a4 = 250     q = ?
    • a4 = a1 ∗ q3     →     250 = 2 ∗ q3     →     250 ÷ 2 = q3     →     125 = q3 (Decompondo 125, vem):     →     q3 = 5 3     →     3√q3 = 3 √53(se o índice da raiz for impar ele só aceita q(+), se for par aceita ( + ) e (− )     →     q = 5
         
      Se q = 5     PG.(2, 10, 50, 250,..)
      Se q = −5   Não aceita a razão (−)     PG. (2, −10, 50, −250,...)

       
  17. Numa PG, dados a1 = 2,   q = 5   e  an = 1250,   calcule "n".
    Dados     a1 = 2     q = 5     an = 1250     n = ?
    • an = a1 ∗ q(n−1)     →     1250 = 2 ∗ 5(n−1)    →     1250 ÷ 2 = 5(n−1)    →     625 = 5(n− 1)   (Decompondo 625, vem):    →     54 = 5(n−1) (Elimina-se as bases iguais e trabalha-se com os expoentes).    →     4 = n − 1     →    
      4 + 1 = n     →     n = 5

       
  18. Qual o número de termos da PG onde a1 = 6,   an = 192   e   q = 2
    Dados     n = ?     a1 = 6     an = 192     q = 2
    • an = a1 ∗ q(n−1)     →     192 = 6 ∗ 2(n−1)     →     192 ÷ 6 = 2(n−1)     →     32 = 2(n−1)   (Decompondo o 32, vem):    →     25 = 2(n−1) (Elimina-se as bases e trabalha-se com os expoentes).     →     5 = n − 1     →     5 + 1 = n →     n = 6

       
  19. Numa PG temos a2 = 6  e   a7 = 192. Pede-se q,   a1   e a5.
    Dados     a2 = 6     a7 = 192     q = ?     a1 = ?     a5 = ?
    Solução:     Associando {a2, a3, a4, a5, a6, a7}
                                           {6,                       192,}
                                           {a1, a2, a3, a4, a5, a6,} vem,
    • a6 = a1 ∗ q(6− 1)    →     192 = 6 ∗ q 5     →     192 ÷ 6 = q5     →    
      32 = q5   (Decompondo o 32, temos):     →     25 = q5(Eliminando-se os expontes, temos):     →     q = 2
      • a7 = a1 ∗ q(7−1)     →     192 = a1 ∗ 26     →     192 = a1 ∗ 64     →     192 ÷ 64 = a1     →     a1 = 3
        • a5 = a1 ∗ q(5−1)     →     a5 = 3 ∗ 24     →    
          a5 = 3 ∗ 16     →     a5 = 48

   
RAZÃO - EXERCÍCIOS
  1. Determine a razão de cada P.G.
  2.  
    1. (3, 6, 12, 24)
      • q = 6 ÷ 3   →   q = 2
       
    2. (2, −6, 18, −54,...)
      • q = 18 ÷ −6   →   q = −3
       
    3. (20, 10, 5, 5 ⁄ 2,...)
      • q = 5÷5 ÷ 10÷5   →   q = 1 ⁄2
       
    4. (1, −2, 4, −8, 16)
      • q = 2 ÷ 1   →   q = −2
       
    5. (1, −5, −20, −80,..)
      • q = (−20) ÷ (−5)   →   q = 4
       
    6. (−1, 5, −25, 125, −625)
      • q = −25 ÷ 5   →   q = −5
     
  3. Calcule a razão de cada P.G. e complete.
     
    1. (2, 4,...,..., 32)
      • Razão → q = 4 ÷ 2   →   q = 2
        • P.G. completa → (2, 4, 8, 16, 32)
         
    2. (−5, 10,..., 40,...)
      • Razão → q = 10 ÷ −5   →   q = −2
        • P.G. completa → (−5, 10, −20, 40 −80, 32)
         
    3. (27, 9,...,..., 1⁄3,...)
      • Razão → q = 9÷9 ÷ 27 ÷9   →   q = 1⁄3
        • P.G. completa → (27, 9, 3, 1, 1⁄3, 1⁄9)
         
    4. (−1, −4, ..., ..., ...)
      • Razão → q = −4 ÷ −1   →   q = 4
        • P.G. completa → (−1, −4, −16, −64, −256)
         
    5. (8, −32, ..., −512, ...)
      • Razão → q = −32 ÷ 8   →   q = −4
        • P.G. completa → (8, −32, 128, −512, 2018,)
         
    6. (12, 72, ..., ...)
      • Razão → q = 72 ÷ 12   →   q = 6
        • P.G. completa → (12, 72, 432, 2592)